آموزش مهارتهای زندگی ؛ فرمول خوشبختی

یزدفردا :سرویس مجموعه های آموزشی یزدفردا :موفقیت-خوشبختی:زهرا زحمتكش"فرمول خوشبختیافراد خوشبخت افرادی هستند كه اعتماد به نفس در آنان زیاد است. برای خود احترام قایلند و مهمتر این كه در هر موقعیتی قادرند این نوع اعتماد به خود و احترام برای خویشتن را حفظ كنند. برای زندگی شور و شوق زیادی دارند. و از زیباییهای حیات لذت می برند. این افراد مایلند ناشناخته ها را بشناسند و به گشودن راز و رمزهای زندگی علاقه مندند و زندگی و حیات را نوعی معجزه می دانند، نه مایه زحمت و پریشانی.
فرد خوشبخت در مواقع ضروری خطر می كند و قبول خطر از طرف او با عقل سلیم و تلاش لازم همراه است. به جای شكوه و شكایت عمل می كند و می داند كه ناله و شكایت كردن مشكل او را حل نمی كند. هرگز زندگی كنونی خود را با نگرانی برای اینكه در آینده چه پیش خواهد آمد، تلف نمی كند و بیشتر اوقات خود را صرف انجام دادن فعالیتهایی می كند كه به رفع مشكلاتش كمك كند.
او در چنین شرایطی بدون احساس غم و پریشانی درباره آنچه در گذشته برایش پیش آمده یا انجام گرفته است، می تواند از تكرار اشتباههای خود جلوگیری كند. در تلاشهای خود پشتكار و استقامت نشان می دهد و اگر موانعی در راه او پیش آید، فعالیت و پشتكار او نیز شدت بیشتری می یابد.
این فرد بیشتر تحت تأثیر انگیزه ها و نیازهای سطح بالاتر مثل درك و ستایش از زیبایی و زیباشناسی، عشق و احترام، عدالت، صلح جهانی و نظایر آن است تا نیازهایی مثل گرسنگی و ایمنی.
فرد خوشبخت می داند كه خود او دنیای درونی اوست و خودش سازنده شادیهای زندگی اش می باشد و از این رو هیچ گاه شادی، عشق، احساس موفقیت و رضایت را از زندگی طلب نمی كند، بلكه شخصاً این احساسات و هیجانها را به زندگی وارد می نماید.
در ارتباط با دیگران احساس رقابت آزاردهنده ندارد و برای اندازه گیری موفقیت خود كمتر خود را با دیگران مقایسه می كند.
این فرد می داند كه همیشه می تواند مورد تأیید دیگران قرار گیرد، بنابراین فكرش را بیش از حد مشغول این نیاز نمی كند. نسبت به حقوق ذاتی افراد دیگر برای انتخاب راه خود تا جایی كه به حقوق دیگران صدمه نرسد، احترام قایل است و رفتار او نیز در همین راستا می باشد.
او زندگی را پر اهمیت ترین تجربه حیات می داند و نسبت به زندگی و موهبتی كه برای تجربه زندگی به او داده شده است، قدردانی می كند. همه آن چیزهایی را كه طبیعت در وجود او به ودیعه گذاشته است بخوبی می شناسد و استعدادهای خود را پرورش می دهد و از بابت آن نیز شاد است.
او خسته شدن، كسل بودن یا بی علاقگی نسبت به زندگی را نمی شناسد. نسبت به زندگی اغلب سرشار از احساس لذت است. بدون تظاهر و تزویر، بی تكلف و فروتن است و این توانایی را دارد كه بتواند از هر چیزی به طور واقعی لذت ببرد و شاد باشد.
فرد خوشبخت همه فعالیتها و سرگرمی های زندگی مثل ورزش، گردش، پیاده روی، خواندن شعر و كتاب و معاشرت را دوست دارد و بخشی از اوقات خود را صرف این فعالیتها می كند.
وقت خود را صرف سرزنش كردن اطرافیان خود (به دلیل نقایص یا كمبودهای آنان) نمی كند و به جای آن می كوشد تا اشكالهای خود را رفع كند.

آموزش مهارت های زندگی

آموزش مهارت های زندگیهدف: افزایش توانایی های روانی اجتماعی کودکان و نوجوانان به منظور مقابله با مشکلات و کشمکش های زندگی
پژوهش های بی شماری نشان داده اند که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی عاطفی، ریشه های روانی اجتماعی(sychosocial) دارند.
این پژوهش ها سه عامل مهم را با سوء مصرف مواد مرتبط می دانند[۱]:
۱) پایین بودن عزت نفس
۲) ناتوانی در بیان احساسات
۳) فقدان یا کمبود مهارت های ارتباطی
بر اساس پژوهشی که در سال ۱۹۸۷ میلادی بر روی ۱۶۸۴ دانش آموز انجام شد، مشخص گردید که سوء مصرف دارو با «استرس» ارتباط دارد.[۲]
و پژوهش دیگری در سال ۱۹۸۸ نشان داد که اعتیاد به مواد مخدر در مراحل ابتدایی، با ناتوانی در برقراری ارتباط با والدین و همسالان رابطه دارد.[۳]
بسیاری از پژوهش های علمی حاکی از آنند که پایین بودن عزت نفس با موارد زیر ارتباط دارد:
▪ سوء مصرف الکل و مواد
▪ بزهکاری
▪ بی بند و باری جنسی
▪ افکار مربوط به خودکشی
● «توانایی های روانی – اجتماعی»
توانایی های روانی اجتماعی (Psychosocial Competence) عبارت است از:
آن گروه توانایی هایی که فرد را برای مقابله ی مؤثر و پرداختن به کشمکش ها و موقعیت های زندگی یاری می بخشد.
مستقیم ترین روش افزایش توانایی های روانی اجتماعی افراد، «آموزش مهارت های زندگی» است.
● «تعریف مهارت های زندگی»
اصطلاح مهارت های زندگی در معانی مختلفی به کار رفته است، مانند:
۱) مهارت های مربوط به امرار معاش
(چگونه فردی مشغول کار شود، شغل خود را حفظ نماید و ارتقاء یابد)
۲) مهارت های مراقبت از خود
(مصرف غذاهای سالم، درست مسواک زدن، رعایت بهداشت و...)
۳) مهارت های مقابله ی منطقی با موقعیت های پرخطر زندگی
(مانند توانایی نه گفتن در مقابل فشار جمع جهت استفاده از مواد مخدر و...)
موریس.ای.الیاس از دانشگاه راجرز آمریکا و مؤلف کتاب «تصمیم گیری اجتماعی و رشد مهارت های زندگی» چنین می گوید:
«مهارت های زندگی یعنی ایجاد روابط بین فردی مناسب و مؤثر، انجام مسئولیت های اجتماعی، انجام تصمیم گیری های صحیح، حل تعارض ها و کشمکش ها بدون توسل به اعمالی که به خود و یا دیگران صدمه می زند».
برنامه ی مهارت های زندگی بر این اصل استوارند که:
«کودکان و نوجوانان حق دارند توانمند شوند و نیاز دارند که بتوانند از خودشان و علایقشان در برابر موقعیت های سخت زندگی دفاع کنند.
● مهارت های اصلی (ده گانه):
۱) توانایی تصمیم گیری
۲) توانایی حل مسئله
۳) توانایی تفکر خلاق
۴) توانایی تفکر نقادانه
۵) توانایی رابطه مؤثر
۶) توانایی برقراری روابط بین فردی سازگارانه
۷) توانایی آگاهی از خود
۸) توانایی همدلی با دیگران
۹.) توانایی مقابله با هیجان ها
۱۰) توانایی مقابله با استرس ها
حال پژواک ایران سه سؤال مطرح می کند و از مخاطبان ارجمند خود تقاضای همکاری و تبادل نظر دارد:
▪ نظام آموزش و پرورش تا چه حدّی به آموزش مهارت های زندگی اهمیت می دهد؟
▪ سهم سیستم آموزش و پرورش کشور در پایین نگه داشتن عزت نفس، ناتوانی در بیان احساسات و فقدان مهارت های ارتباطی بین دانش آموزان چه قدر بوده و چگونه می توان آن را برطرف ساخت؟
▪ با چه مکانیزمی می توان امکان بیان انتقادات افراد را از کانال های منطقی فراهم ساخت و از انباشت احساسات منفی کاست؟
ـ یادگیری دانش آموز
ـ یادگیری و تمرین مهارت های زندگی
ـ تقویت و یا تغییر نگرش، ارزش و رفتار
ـ رفتارهای سالم و مثبت
ـ پیشگیری از مشکلات بهداشتی
● «زنجیره ی عوامل انگیزشی، دانش، نگرش، ارزش ها و رفتار سالم»
▪ آموزش مهارت های زندگی
▪ سلامت روانی
▪ آمادگی رفتاری
▪ رفتار سالم و مفید اجتماعی
▪ «مدل تأثیر نحوه ی آموزش مهارت های زندگی»
▪ اجرای برنامه های آموزش مهارت های زندگی
▪ جلسات تقویتی
▪ آثار بلند مدت
▪ آثار کوتاه مدت
▪ آثار میان مدت
▪ افزایش دانش
▪ تغییر نگرش
▪ بهبود سطح بهداشت روان
▪ تمایلات رفتاری مثبت
▪ بهبود توانایی های روانی اجتماعی
▪ بهبود فضای کلاس و رفتارهای مدرسه
▪ بهبود روابط بین شاگردان و روابط معلمان و شاگردان
▪ بهبود حضور در مدرسه
▪ بهبود عملکرد تحصیلی
▪ ایجاد تغییرات معنی دار در رفتار سلامت و رفتارهای اجتماعی
▪ بروز تغییرات معنی دار در رفتار سلامت و رفتارهای اجتماعی
▪ نگه داری و حفظ تغییرات مثبت در طی زمان

[۱] Hac Danald - ۱۹۹۱
[۲] Mitic - ۱۹۸۷
[۳] Magoudi & Nastasi
به نقل از ماهنامه الکترونیکی پژواک
منبع : روزنامه قدس